บทคัดย่อ

บทนำ:  เบาหวานขณะตั้งครรภ์เป็นภาวะแทรกซ้อนทางอายุรกรรมอันดับหนึ่งในหญิงตั้งครรภ์ หากไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ดี อาจส่งผลกระทบทั้งต่อมารดาและทารก เช่น การคลอดยาก ภาวะความดันโลหิตสูง ครรภ์เป็นพิษ การคลอดก่อนกำหนด และทารกหายใจลำบากในช่วงแรกเกิด พยาบาลผดุงครรภ์มีบทบาทสำคัญในการเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนต่างๆ เพื่อให้มารดาและทารกมีความปลอดภัย

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษากระบวนการพยาบาลและการดูแลผู้คลอดที่มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ ร่วมกับภาวะคลอดไหล่ยากและภาวะตกเลือดในช่วง 2 ชั่วโมงแรกหลังคลอด

รูปแบบการศึกษา: เป็นการวิเคราะห์และเปรียบเทียบกรณีศึกษากับหลักวิชาการ และนำผลการศึกษาไปประยุกต์ใช้

ผลการศึกษา: หญิงตั้งครรภ์ครั้งที่สอง มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ชนิดเอวัน ซึ่งควบคุมระดับน้ำตาลด้วยการควบคุมอาหาร คลอดครบกำหนดทางช่องคลอด ศีรษะทารกคลอดพ้นช่องคลอดแต่ติดไหล่ พยาบาลผดุงครรภ์แจ้งทีมพยาบาล สูติแพทย์ และกุมารแพทย์ ดูแลช่วยคลอดด้วยวิธี McRoberts maneuver ร่วมกับการกดเหนือหัว

เหน่า (suprapubic pressure) แต่ไหล่ทารกยังไม่คลอด สูติแพทย์จึงช่วยคลอดด้วยวิธี Rubin maneuver ซึ่งยังไม่สำเร็จ จากนั้นจึงใช้วิธี Posterior arm delivery ช่วยคลอดจนสำเร็จ ทารกคลอดด้วยน้ำหนักแรกเกิด 4,455 กรัม คะแนน Apgar score ในนาทีที่ 1, 5 และ 10 เท่ากับ 9, 9 และ 9 ตามลำดับ มารดาเกิดภาวะตกเลือดหลังคลอดในช่วง 2 ชั่วโมงแรก พยาบาลผดุงครรภ์ดูแลโดยการคลึงมดลูกและให้ยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูกทางหลอดเลือดดำ มารดาหลังคลอดปลอดภัย ไม่มีภาวะช็อก

สรุป: ผู้คลอดมีภาวะคลอดไหล่ยากและภาวะตกเลือดในช่วง 2 ชั่วโมงแรกหลังคลอด พยาบาลผดุงครรภ์จำเป็น ต้องมีความรู้และทักษะความชำนาญเป็นพิเศษในการประเมินอาการ ประสานงานในทีม และให้การพยาบาลที่มีประสิทธิภาพและรวดเร็วตามมาตรฐาน กระบวนการพยาบาล เพื่อความปลอดภัยของมารดาและทารก และลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อน