บทคัดย่อ

โรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง เป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่สำคัญและส่งผลกระทบอย่างมากต่อผู้ป่วยในหลายมิติ การมีความรอบรู้ด้านสุขภาพที่ดีช่วยเพิ่มโอกาสในการปฏิบัติตามคำแนะนำทางการแพทย์ ทั้งในเรื่องการรับประทานยาและการมาตรวจตามนัดหมาย การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัย เชิงสหสัมพันธ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความรอบรู้ด้านสุขภาพ พฤติกรรมการรับประทานยา และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพกับพฤติกรรมการรับประทานยาและการมาตรวจตามนัดของผู้ป่วยโรคเรื้อรังในตำบลทองเอน อำเภออินทร์บุรี จังหวัดสิงห์บุรี กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงในเขตตำบลทองเอน การกำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่าง โดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูป G*power version 3.1 ได้ขนาดกลุ่มตัวอย่างจำนวน 166 คน เครื่องมือวิจัยเป็นแบบประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพแบบสอบถามพฤติกรรมการรับประทานยาและการมาตรวจตามนัด ตรวจสอบค่าความเชื่อมั่นของเครื่องมือโดยใช้สัมประสิทธิ์แอลฟ่าของครอนบาคเท่ากับ 0.87 และ 0.89 ตามลำดับ การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติบรรยายและสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน   

ผลการวิจัย พบว่า

1. กลุ่มตัวอย่างมีค่าเฉลี่ยความรอบรู้ด้านสุขภาพโดยรวม อยู่ในระดับปานกลาง (M = 3.00, SD=0.29) และพฤติกรรมสุขภาพด้านการรับประทานยาและการมาตรวจตามนัด โดยรวม อยู่ในระดับปานกลาง (M=3.00, SD=0.41)   

2.ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพได้แก่ความรอบรู้ด้านสุขภาพระดับพื้นฐาน
ความรอบรู้ด้านสุขภาพระดับปฏิสัมพันธ์และความรอบรู้ด้านสุขภาพระดับวิจารณญาณ กับพฤติกรรมสุขภาพด้านการรับประทานยาและด้านการมาตรวจตามนัดของผู้ป่วยโรคเรื้อรัง พบว่า ทุกด้านมีความสัมพันธ์เชิงบวก โดยความรอบรู้ด้านสุขภาพระดับวิจารณญาณกับพฤติกรรมด้านการรับประทานยามีระดับความสัมพันธ์สูงมาก อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
(r=.956, p<.01)  และความรอบรู้ด้านสุขภาพกับพฤติกรรมสุขภาพด้านการมาตรวจตามนัดมีความสัมพันธ์ในระดับสูงมากอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r=.937, p<.01) 

          สรุปการเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้ป่วยโรคเรื้อรัง เช่น โรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง นับเป็นแนวทางสำคัญในการปรับปรุงพฤติกรรมการรับประทานยาและการมาตรวจตามนัด ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนและส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยให้ดีขึ้น