บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์และปัญหาของการดูแลผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ พัฒนารูปแบบการดูแลที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพ และประเมินผลรูปแบบดังกล่าวในด้านพฤติกรรมการดูแลตนเองและการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ดำเนินงานตามวงจร PAOR ระหว่างเดือนธันวาคม 2567 ถึงพฤษภาคม 2568 กับผู้ป่วย 111 ราย เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วยแบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลตนเองและการตรวจวัด HbA1c ข้อมูลเชิงปริมาณวิเคราะห์ด้วยสถิติพรรณนา ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบ t-test ข้อมูลเชิงคุณภาพวิเคราะห์ด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา  

ผลการศึกษาพบว่าพฤติกรรมการดูแลตนเองเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (คะแนนเฉลี่ยจาก 2.80 เป็น 3.73, P < 0.001) จำนวนผู้ป่วยที่ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้ลดลงจาก 111 รายเหลือ 51 ราย (ลดลงร้อยละ 54) และการสนับสนุนจากครอบครัวและชุมชนมีคะแนนสูงสุด (Mean = 3.86) สรุปได้ว่ารูปแบบ “SMART” ที่เน้นการมีส่วนร่วมของชุมชนสามารถยกระดับพฤติกรรมการดูแลตนเองและการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้อย่างมีประสิทธิภาพ สมควรขยายผลสู่พื้นที่ชนบทใกล้เคียงและติดตามผลในระยะยาว