บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi-experimental Research: Two group pretest-

posttest design) เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพด้านอาหารตามแนวทางของ DASH ต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารและระดับความดันโลหิตในกลุ่มผู้ป่วยหญิงโรคความดันโลหิตสูง 

วิธีดำเนินการวิจัย: การวิจัยกึ่งทดลองนี้ ใช้กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยหญิงโรคความดันโลหิตสูงที่มีระดับความดันโลหิต 140-159/90-99 มิลลิเมตรปรอท อายุ 35-59 ปี จำนวน 60 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มทดลอง (n=30) ได้รับโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพด้านอาหารตามแนวทาง DASH ซึ่งประยุกต์จากทฤษฎีสมรรถนะแห่งตน ส่วนกลุ่มควบคุม (n=30) ได้รับการพยาบาลตามปกติ โปรแกรมใช้ระยะเวลา 8 สัปดาห์ โดยประกอบด้วย 8 กิจกรรมหลัก เช่น การให้ความรู้ การตั้งเป้าหมาย การบันทึกอาหาร และการให้กำลังใจในรูปแบบต่างๆ ข้อมูลที่เก็บรวบรวมได้แก่ พฤติกรรมการบริโภคอาหารและระดับความดันโลหิต ซึ่งได้ผ่านการตรวจสอบความตรงและความเที่ยงแล้ว การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติ paired sample t-test และ independent t-test

ผลการวิจัย: พบว่า 1) กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการบริโภคอาหารเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001) เมื่อเทียบกับก่อนเข้าร่วมโปรแกรมและเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม 2) กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยระดับความดันโลหิตลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001) เมื่อเทียบกับก่อนเข้าร่วมโปรแกรม และ3) ค่าเฉลี่ยระดับความดันโลหิตของกลุ่มทดลองลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) เมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม

สรุปและข้อเสนอแนะ: โปรแกรมส่งเสริมสุขภาพด้านอาหารตามแนวทางของ DASH มีประสิทธิผลในการปรับปรุงพฤติกรรมการบริโภคอาหารและลดระดับความดันโลหิตของผู้ป่วยหญิงโรคความดันโลหิตสูง ควรมีการนำโปรแกรมนี้ไปประยุกต์ใช้กับผู้ป่วยในพื้นที่อื่นโดยปรับให้เข้ากับบริบทและวิถีชีวิต