บทคัดย่อ  

การวิจัยแบบผสมผสาน (Concurrent mixed method) เรื่องสถานการณ์การสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพ การเกิดโรคไตวายเรื้อรัง และระบบบริการสุขภาพในการชะลอไตเสื่อมในสถานบริการสุขภาพ    เขตสุขภาพที่ 4 ใช้กรอบแนวคิดของ บราช (2017) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในการชะลอไตเสื่อมและระบบบริการสุขภาพในการชะลอไตเสื่อมของสถานบริการสุขภาพ  เขตสุขภาพที่ 4 กลุ่มตัวอย่างคือผู้ให้บริการด้านสุขภาพและผู้ป่วยโรคเบาหวาน และ/หรือผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่เป็นโรคไตวายเรื้อรังระยะที่ 3 เครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลเชิงปริมาณเป็นแบบสอบถาม เก็บข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการสนทนากลุ่มใช้คำถามปลายเปิดแบบกึ่งโครงสร้าง เก็บข้อมูลระหว่างวันที่ 1 กุมภาพันธ์     ถึง 30 พฤศจิกายน 2563 

ผลการวิจัยพบว่า บุคลากรสุขภาพรับรู้ว่าตนเองมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับความรอบรู้ด้านสุขภาพร้อยละ 92.2 (n =108)  ระดับการเป็นองค์กรสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อชะลอไตเสื่อมในผู้ป่วยเบาหวานและ/หรือความดันโลหิตสูง อยู่ในระดับปานกลางมีค่าเฉลี่ย 2.77 (SD= 1.02) จำแนกรายองค์ประกอบพบว่าด้านการมีส่วนร่วมของบุคลากรในการเป็นองค์กรรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อชะลอไตเสื่อมผู้ป่วยเบาหวานและ/หรือความดันโลหิตสูง มีค่าเฉลี่ยสูงสุด  (mean= 2.83, SD= .93) 

การเป็นองค์กรรอบรู้ด้านสุขภาพในการชะลอไตเสื่อมของสถานบริการสุขภาพเขตสุขภาพที่ 4 ทั้งในระดับตติยภูมิ ทุติยภูมิ และปฐมภูมิ ยังมีความจำเป็นต้องได้รับการพัฒนาให้ครอบคลุมองค์ประกอบสำคัญในการเป็นองค์กรส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในการชะลอไตเสื่อม